Stephen Hawking był postacią niezwykłą, to nie ulega wątpliwości. Znały go nawet osoby niemające nic wspólnego z fizyką, pojawiał się w wielu filmach i serialach (nie tylko dokumentalnych), a nawet reklamach. Sama mam koszulkę z jego cytatem. Sięgałam po książkę o nim z czystym zainteresowaniem, ponieważ dla mnie zawsze była to dość tajemnicza postać. I chyba jak dla większości, kultowy naukowiec. Jaki jednak był prawdziwy Hawking pod otoczką sławy?
Jest Hawking, ale jest i fizyka
Wcześniej kompletnie nic nie słyszałam o autorze książki, Charlesie Seife, jednak jest on również ciekawą osobą. Z wykształcenia matematyk i dziennikarz, faktycznie ma na koncie spory dorobek w popularnych magazynach naukowych. Jego wykształcenie wydaje się dobrze pasować do tematu, ponieważ w książce Seife opisuje wiele zagadnień fizycznych, którymi zajmował się Hawking. To akurat ważne, bo książka w proporcji 50/50 to życiorys profesora oraz fizyka, którą się zajmował. Czasami rzeczywiście czułam, że czytam książkę popularnonaukową. Na mały minus to, że w przypisach autor dość często rekomenduje swoje pozostałe publikacje celem rozszerzenia pewnych pojęć (i oczywiście autoreklamy).
Życiorys na opak
Hawking Hawking ma dość nietypową strukturę, jak na biografię, ponieważ prowadzi czytelnika wstecz. To znaczy, że zaczynamy lekturę, czytając o nagrobku naukowca, a kończymy na jego narodzinach. Zabieg odwrócenia linii czasowej wydał mi się na początku dziwny, jednak po lekturze rozumiem zamysł autora. Według Seife Hawking był w najlepszej intelektualnej formie przez pierwsze 40 lat życia, a potem jego osiągnięcia przyćmiła sława, którą osiągnął (głównie) za sprawą książki Krótka historia czasu. Stąd podtytuł Geniusz i celebryta.
Autentyczny Hawking, człowiek, który poświęcił życie fizyce, którego pasją było osiągnięcie zrozumienia nie tylko przez kolegów po fachu, lecz także przez społeczeństwo, jest ledwie dostrzegalny za stworzonym na pokaz wizerunkiem, za komercyjnym produktem, którym się stał.
Ciężko to ocenić, bo z jednej strony to, co opisuje autor, jest na pewno w jakimś stopniu wybiórcze. Z drugiej jednak niektóre historie wydają się naprawdę prawdopodobne, na tyle, w jakim stopniu znam Hawkinga z różnych wystąpień i anegdot z innych źródeł. Książka na początku wydała mi się nieco stronnicza – taka, jaka nie powinna być biografia. Narracja sprawia wrażenie, jakoby Seife nie lubił Hawkinga celebryty, więc przez pierwszą część książki bywa opryskliwy w swojej ocenie. Druga część, gdzie widzimy Hawkinga fizyka u szczytu jego osiągnięć naukowych, jest pozbawiona takich komentarzy. Narracja wyraźnie się zmienia, a postać Hawkinga rozkwita.
Smaczki w treści
Treść oczywiście nie jest pozbawiona kontrowersji: są opisy rzekomego ghostwritingu, czy wyjścia do nocnych klubów. A także celowe przejeżdżanie ludziom po palcach wózkiem… Biografia pokazuje, że Hawking był zwykłym człowiekiem, mimo wyjątkowego intelektu i choroby.
W książce pojawia się wiele osób związanych z Hawkingiem, a równie znanych. Na łamach książki często gości jego przyjaciel, Kip Thorne (noblista, autor jednej z moich ulubionych książek Interstellar i nauka) czy sir Roger Penrose. Sporadycznie pojawiają się również Richard Feynman i Carl Sagan. Ze wzmianek o życiu prywatnym nie dowiedziałam się zbyt wiele nowych rzeczy; materiału trochę jest, jednak Hawkingowie raczej chronili swoją prywatność. Za to niezmiernie ciekawe były wypowiedzi jego studentów.
Biografia Stephena Hawkinga
Czytało mi się bardzo dobrze, choć Stephen Hawking był dla mnie na tyle wyjątkowy, że pewnie i kiepską książkę bym przeczytała. Za każdym razem z wypiekami na twarzy sięgałam po lekturę, aby kolejny raz zanurzyć się w świecie profesora. Biografia Seife jest nieautoryzowana, ale z tego co sam pisze na końcu książki, uzyskanie czegokolwiek od rodziny profesora w tym momencie jest dość trudne. Wsteczna narracja raczej nie przeszkadza, jedynie momentami sprawiała mi problemy.
Jeśli interesuje Was biografia Stephena Hawkinga, to jest dobra książka!
Hawking Hawking. Geniusz i celebryta. Charles Seife. 2022. Prószyński i S-ka. ISBN 9788382950519.
[Jeśli kupisz książkę z mojego polecenia, nie ponosisz dodatkowych kosztów, a ja dostaję prowizję.]
Dodaj komentarz