Werbel, czyli zrozumieć dzięcioły

Ptasiarze na pokład, mam dla Was obowiązkowy tytuł! Werbel, czyli zrozumieć dzięcioły to książka poświęcona w całości tym niezwykłym ptakom. Książek o ptakach jest na rynku naprawdę dużo, ale pozycji wyłącznie o dzięciołach to u nas jeszcze nie było. Wydawnictwo Paśny Buriat nas rozpieszcza. Najpierw fantastyczny Łoś, a teraz taka perełka.

Dzięcioły nie są imponujące jak majestatyczne orły, nie są szybkie jak sokoły, nie są inteligentne jak krukowate, nie są doskonałymi lotnikami jak jerzyki ani nie śpiewają pięknie jak słowiki, pokrzewki czy rudziki. Są tajemnicze, bo trudno zobaczyć, co się dzieje w ich dziuplach umieszczonych kilka metrów nad ziemią.

Lubicie dzięcioły? A może widok tego gatunku Wam spowszedniał i nie wydaje się niczym atrakcyjnym? Jeśli tak, to tym bardziej zachęcam Was do sięgnięcia po ten tytuł, bo odkrywa przed nami fascynujące przystosowania dzięciołów.

Książka Werbel, czyli zrozumieć dzięcioły autorstwa Doroty i Grzegorza Zawadzkich — Świetne wydanie! Do takich książek się wraca.

Mała, ale wielka

Książka jest króciutka, ma raptem 160 stron, a znaczną część objętości zajmują piękne zdjęcia. Już chyba standardowo wydawnictwo Paśny Buriat w ptasich książkach umieszcza kody QR, które przenoszą czytelnika do głosów wybranych gatunków. W przypadku dzięciołów są to odnośniki zarówno do nich, jak i samego werblowania, czyli stukania w drzewo.

Autorami książki są Dorota i Grzegorz Zawadzcy, mama i syn – co nadaje takiego miłego, rodzinnego charakteru książce. Oboje są leśnikami i ornitologami, w książce jest więc dużo ciekawostek z zakresu leśnictwa. Ja nie mam z nim zbyt wiele do czynienia, więc takie tematy bardzo mi się podobały. Werblowi też taki układ służy, bo gospodarka leśna ma ogromny wpływ na dzięcioły i oba tematy się pięknie łączą.

Werbel stylem bardziej przypomina monografię niż książkę popularyzatorską. Absolutnie nie jest to wada, po prostu język jest bardziej zwięzły i konkretny. W opisach zawarte jest sporo danych liczbowych, są one też dość szczegółowe, więc ptasiarze będą zadowoleni. Sama bibliografia składa się z kilkudziesięciu pozycji. Mimo małej objętości książka jest napakowana informacjami.

Książka o dzięciołach, czyli o czym?

O wszystkim! Przede wszystkim autorzy opisują gatunki dzięciołów żyjące w Polsce, ich przystosowania, sposób odżywiania czy rozrodu. Ważnym gatunkiem w książce jest dzięcioł czarny, bo to on wykuwa największe dziuple, ale autorzy traktują wszystkie gatunki na równi i wiedzy na temat pozostałych dzięciołów też jest całkiem sporo. Szczególnie podobały mi się wątki o wykorzystywaniu drzew przez poszczególne gatunki oraz to, jakie lasy preferują oraz jakich konkretnie drzew szukają. Opisany jest sam proces wykuwania dziupli, wykorzystywania jej i warunków, jakie muszą być spełnione, aby drzewo było dla ptaka atrakcyjne. Dowiadujemy się też, co robi dzięcioł zimą i czy rzeczywiście jest lekarzem drzew.

Świetnie przedstawione są również wątki ekologiczne – kto niecnie wykorzystuje dzięcioły czy komu po prostu służy ich obecność, bez wojen międzygatunkowych. Czytamy o tym, jak wyglądałyby świat bez dzięciołów i co możemy zrobić, aby się tak nie stało. Poruszane są też wspomniane wcześniej tematy dotyczące leśnictwa, z mojego punktu widzenia niezmiernie interesujące:

Innym poważnym problemem jest ciągłe zwiększanie ilości pozyskiwanego drewna przez Lasy Państwowe. W pierwszej kolejności są usuwane drzewostany najstarsze, a więc najcenniejsze – nie tylko dla dzięciołów. Co więcej, od wielu lat stopniowo obniża się wiek rębności drzewostanów gospodarczych. Obecnie dla sosen, wciąż dominujących w polskich lasach, wynosi on w wielu rejonach kraju tylko 90 lat, a przecież drzewostany sosnowe mogą żyć ponad 200 lat! Odpowiednie do wykucia dziupli drzewa pojawiają się w lasach 100-letnich, a naprawdę dużo jest ich dopiero w drzewostanach ponad 130-letnich, czyli znacznie starszych niż obecnie przyjęty wiek rębności!